Tranen met tuiten: theater over kwetsbaarheid

Max Laros en Rosita Segers van Non Creators Company begonnen een jaar geleden met het maken van hun voorstelling Spread the Sadness: een missverkiezing van tranen. Rosita was aan het afrekenen in een boekhandel en de verkoper merkte op dat haar stapeltje volledig bestond uit boeken over tranen en verdriet. ‘Ik had daar helemaal niet bij stilgestaan,’ zegt Rosita. ‘Maar het klopt, ik was veel met het onderwerp bezig. Ik ben een slechte huiler en kan me niet goed openstellen. Ik vind het lastig om tegen anderen te vertellen dat ik verdrietig ben of dat het niet goed met me gaat.’ Max vindt dat ook lastig, en wil alles graag zelf oplossen. ‘Ik ga nooit op zoek naar hulp of troost, ik wil zelf sterk genoeg zijn om zelf ergens doorheen te gaan.’ 

Kwetsbaarheid als zwakte

Volgens Sara Giampaolo en Anne Fé de Boer van Maas Theater en Dans is het vreemd dat we kinderen willen leren om lief te zijn voor elkaar, maar dat we ze niet leren om confrontaties aan te gaan, ruzie te maken en gesprekken te voeren over pijn en verdriet. ‘We roepen dagelijks tegen kinderen dat ze wat liever moeten doen. Tegen elkaar, tegen ons, tegen de wereld. Maar om echt te leren houden van, moet je ook leren ruziemaken. En ontdekken dat monsters bij het leven horen.’ In de voorstelling Doe eens lief brengen ze aan jonge kinderen bij dat lief zijn ook gaat over open zijn over negatieve emoties – en luisteren als een ander daarover vertelt. ‘Als je als kind leert hoe je echt van iemand of van iets moet houden, kan je dat later als volwassene hopelijk ook nog.’

Vaak leren we, zeker aan jongens, het tegenovergestelde. Als je kwetsbaar bent, veel praat over emoties of huilt, word je gezien als zwak, sentimenteel of instabiel. Hanna Mampuys doet met de voorstelling Softies een poging om dat idee te doorbreken. Drie dansers, twee mannen en een vrouw, nemen het tegen elkaar op, maar komen gedurende de voorstelling juist steeds dichter bij elkaar. Het is in de voorstelling vanzelfsprekend dat de mannen geruststelling en een knuffel nodig hebben en vanaf het begin, als de drie spelers in een zachte en knuffelbare pakken rondlopen, wordt benadrukt dat alle mensen zachte kanten hebben.

Praten over verdriet

Max en Rosita ontdekten tijdens het maken van hun voorstelling dat het verrassend makkelijk kan zijn om door een ‘hardere’ buitenkant heen te breken. Ze gingen in gesprek met mensen om hen heen, en vroegen ze hoe zij verdriet ervaren. Max en Rosita verwachtten dat hun gesprekspartners terughoudend zouden zijn, maar de mensen die ze spraken wilden juist graag vertellen over wat ze verdrietig maakt.

“De tachtigjarige buurvrouw van Rosita heeft bijvoorbeeld 2,5 uur aan één stuk door gepraat en gehuild,’ vertelt Max. ‘Het was duidelijk dat ze dat ontzettend fijn vond, ze zei dat ze zich daarna beter voelde. Ik denk dat ze thuis, met haar man en kinderen, nauwelijks over verdriet praatte. Vaak is er geen tijd, of wordt er te weinig doorgevraagd. Als iemand je vraagt hoe het gaat, dan geef je geen antwoord van 2,5 uur. Maar dat is eigenlijk heel zonde. We willen ons verdriet graag alleen oplossen, maar we zijn erachter gekomen dat je er echt andere mensen bij nodig hebt, dat het beter is om het verdriet niet in je eentje te dragen.’

We hebben vaak het idee dat we anderen daarmee tot last zijn, maar de mensen die belangrijk voor je zijn, vinden het vaak juist heel fijn om te weten hoe het echt met je gaat, je beter te leren kennen en er voor je te kunnen zijn. Volgens Rosita zijn zij en Max dichter bij elkaar gekomen door hun verdriet bespreekbaar te maken. ‘We zijn de afgelopen maanden eerlijker tegen elkaar geweest dan we als jarenlange klasgenoten en vrienden ooit tegen elkaar geweest zijn. Het was mooi en bijzonder om Max nog veel beter te leren kennen.’

Op 28 augustus gaat Spread the Sadness tijdens Tweetakt in première.
Doe eens lief zie je op 4 en 5 september in ons festivalhart op Fort Ruigenhoek.
Op zondag 5 september speelt Softies in Het Huis.