Max en Rosita maken een voorstelling over schaamte

Max Laros en Rosita Segers leerden elkaar kennen tijdens de acteursopleiding van de HKU. Na hun afstuderen richtten ze samen het theatergezelschap Non Creators Company op. In hun eerste voorstelling Spread The Sadness onderzochten ze hoe ze omgaan met verdriet, in hun nieuwe voorstelling zetten ze de emotie schaamte centraal. In Apenjaren gaan ze terug naar de periode waarin het blozen en conformeren begon: hun puberteit. Wij gingen met ze in gesprek over hun eigen puberjaren en vroegen ze waar ze zich zelf het meest voor schamen.

Jullie nieuwe voorstelling heet Apenjaren. Wat zijn apenjaren precies?
Rosita: ‘Apenjaren’ is een oud-Vlaams woord voor de jaren vlak voor en aan het van begin van je puberteit.
Max: Het is een mooi woord, voor mij zegt het veel over wat die jaren zo typeert. De brugklas voelt alsof je opeens onderaan een apenrots staat en jezelf moet bewijzen. Het zijn de jaren waarin je grenzen opzoekt en apenstreken uithaalt. En dat gevoel dat je niet meer in je lijf past is vervreemdend, bijna dierlijk.

Waarom wilden jullie een voorstelling maken over de apenjaren?
Rosita: Als kind was ik vrij, durfde ik alles en had ik geen filter. In de eerste jaren van de puberteit veranderde ik. Ik had last van zweetplekken en daar schaamde ik me enorm voor. Ik droeg alleen zwart en durfde niet te zwaaien of mijn hand op te steken. Mijn manier van bewegen veranderde volledig. Ik merk het nog steeds in hoe ik nu beweeg. Ik houd mijn armen onbewust meestal dicht bij mijn lichaam. De schaamte die je in je puberteit voelt, beïnvloedt je tot op de dag van vandaag. Dat vonden we interessant. Hoe meer ik nadenk over mijn puberjaren, hoe meer ik besef hoeveel impact die periode heeft gehad op wie ik nu ben.

Hoe is het om opeens weer zo intens na te denken over een periode uit je leven die al ver achter je ligt?
Rosita: Leuk en vreemd. Ik herinner me steeds dingen die ik was vergeten. Met name hoe ik me toen voelde. Ik was vergeten hoe overweldigend en intens alles was. Een zweetplek voelde niet gewoon als iets vervelends of gênants, maar echt als het aller-aller-ergste dat er kon gebeuren. Dat gevoel van toen komt nu opeens weer sterk terug.
Max: Ik vind het nu moeilijk om te begrijpen waar ik de hele tijd nou zo bang voor was. Waarom was het zo fucking spannend om tegen mijn vader te zeggen dat ik een scheermes wilde gaan gebruiken? Als ik erop terugkijkt lijkt het iets kleins, maar toen voelde die stap reusachtig.

Hoe gaan jullie deze observaties en herinneringen van Max en Rosita omzetten naar een voorstelling van Non Creators Company?
Rosita: Wat we in ieder geval niet willen, is dat het belerend wordt, dat wij als twintigers wel eens even aan pubers gaan uitleggen wat ze doormaken en hoe ze daarmee om moeten gaan. Het moet niet te concreet worden, dat we een scène gaan spelen over ongesteld worden of verliefd zijn en dat we dan laten zien dat het allemaal goedkomt.
Max: In de voorstelling koppelen we de overweldigende spanning die wij als pubers zelf voelden aan het horrorgenre. We gaan een soort horror-puberteits-show maken, die zich afspeelt in een schemerwereld. Het begint onschuldig, maar de personages raken steeds meer vervreemd van zichzelf en van hun omgeving. Door de gevoelens en ervaringen die wij zelf hadden uit te vergroten, laten we de absurditeit ervan zien. We willen uiteindelijk de gedachte meegeven: Wat gebeurt er nadat je door de grond bent gezakt? Het ergste dat kan gebeuren, is misschien minder erg dan je denkt.

Jullie willen pubers die naar de voorstelling komen kijken iets meegeven, maar is er ook iets dat jullie juist kunnen leren van je puberzelf?
Rosita: Alles heel belangrijk maken, ook jezelf, heeft ook iets moois. Dat alles zo groot en spannend voelt, is ook heel lekker. Ik mis dat. Nu ken ik mezelf, ik weet hoe ik reageer, wat ik leuk vind en wat mijn grenzen zijn. Ik vind het niet meer spannend om een horrorfilm te kijken, ik ben niet bang meer om iemand te zoenen en ik denk niet dat er misschien wel een geest zal verschijnen als ik drie keer ‘bloody mary’ zeg voor een spiegel. Dat gevoel van spanning en verwondering zou ik vaker op kunnen zoeken.
Max: Diezelfde spanning gaat wel weer komen bij nieuwe eerste keren: als we gaan trouwen, of kinderen gaan krijgen.
Rosita: Als je jong bent, zijn die stappen leuk. Nu voelen de volgende stappen als stappen richting het einde, niet richting het begin.
Max: Maar waarschijnlijk kijk je er over tien jaar op dezelfde manier op terug zoals wij nu aan het doen zijn. Dan vraag je je ook af: Waarom deed ik daar zo moeilijk over? Waarom was ik zo bang voor verandering?

Hebben jullie nu nog last van schaamte?
Max: Soms, maar dan kan ik dat snel relativeren. Mensen om mij heen hebben het weleens over politiek en daar weet ik helemaal niets over. Laatst hadden mensen het over Lilianne Ploumen, en dan heb ik dus geen idee waar het over gaat. Daar schaam ik me dan een beetje voor. Maar dan denk ik meteen daarna: boeien. Er is weinig waar ik me nog echt voor schaam.
Rosita: Ik schaam me wel vaak, want ik bloos snel. Het is een vicieuze cirkel, want als ik rood word ben ik bang dat mensen denken dat ik me schaam en dan word ik nog roder. Door mijn mondkapje durfde ik brutaler te zijn. Ik besefte dat ik vaak mijn mond houd, omdat ik bang ben dat ik anders rood ga worden. Maar het is minder erg dan vroeger hoor, ik draag wel weer gekleurde kleren.

Wanneer is de voorstelling gelukt?
Max: Als de tieners die komen kijken zich over kunnen geven aan ons universum, daar echt in op kunnen gaan. En als de volwassenen zichzelf na afloop afvragen: Wat heb ik meegenomen uit mijn puberteit? Welke invloed hebben die keuzes nu nog op mij? En ben ik daar blij mee?

De voorstelling Apenjaren van Non Creators Company is op Tweetakt te zien op 25 en 26 juni. Was dit interview nog niet beschamend genoeg voor jou? In onze video’s op TikTok vertellen Max en Rosita hun meest gênante verhalen.