Ken uzelf: word iemand anders – column door Iduna Paalman

Schrijfster en dichter Iduna Paalman bezocht Festival Tweetatk en schreef een column over haar ervaringen.

Mijn nieuwe naam begint met de letter Y. Als ik een dier was, was ik een zeeleeuw. Waar ben ik bang voor? De dood. In de theatervoorstelling Zelfloket van Theater Artemis ga je terug naar de kern. Lievelingskleur? Blauw. Tweede lievelingskleur? Lichtblauw. Tijdens de intake worden me tientallen keuzes en vragen in kleine hapjes voorgelegd. Nomadisch of gesetteld? Boos of teleurgesteld? Als ik een kaasje zou willen kiezen, welke? Het plastic kaasje dat ik aanwijs wordt tussen alle andere kaasjes weggehaald. De actrice die de intake afneemt, een innemende vrouw met waarzegster-achtige vibe, wil ik meteen van alles over mezelf vertellen. Zelfs de dichtregel die ik moet improviseren en die ze vervolgens noteert op het formulier waar al mijn keuzes staan aangevinkt, rolt er zo uit. Ze glimlacht tevreden.

De wachtruimte waar ik daarna heengebracht word is koel. Er speelt een korte film van een Japanse maker – vogelpoep op straatstenen, in allerlei soorten en maten en op honderden verschillende plekken, versneld afgespeeld zodat de klodders lijken te bewegen. ‘Het zijn net vogels,’ zegt een kind dat achter me is komen staan. Ik zei het al: terug naar de kern vandaag.

Terwijl ik wacht (op wat? De tweede scène? Een metamorfose? Een therapeutisch gesprek?) denk ik na over de laatste vraag in de intake: wat bewonder je in mensen? Een van de moeilijkste vragen omdat ik geregeld zo onder de indruk ben van wat mijn medemens kan, is, doet, dat ik het onmogelijk vind dat tot één element terug te brengen. Moedigheid heb ik uiteindelijk laten noteren.

Dan word ik opgehaald en kom terecht in een blauw (lichtblauw?) verlichte kamer. Daar begint het: ik word opgetuigd. Mijn naam is Yolanthe. Ik krijg een plastic stoel, een zwemband, scrabble-letters, een opblaas-zeeleeuw, blauwe gewaden, een masker, een uitvergrote verpakking geitenkaas omhangen, opgeplakt, aangetrokken. De actrice checkt telkens: is het nog oké? Voel je je jezelf? Past deze identiteit je?

Geheel onherkenbaar mag ik de volgende deur door, een rookmachine kondigt mijn komst aan. Buiten staan de bezoekers van Fort Ruigenhoek me nieuwsgierig op te wachten. Tikje ongemakkelijk wel. Je bent prachtig, zegt de acteur die me verwelkomt. Applaus. Ik voel me moedig en schijterig tegelijk, zichtbaar en onzichtbaar, ik ben Yolanthe niet en ik ben Yolanthe wel. Voor deze act heeft je zelfbewustzijn een flinke job: hij moet zich koest houden en wordt tegelijkertijd constant bevraagd. Vooral ideaal misschien voor de nog niet volwassen mens? Of juist voor mensen die al jaren kind-af zijn? Uiteindelijk voor iedereen een aanrader; op zoek naar jezelf? Word tijdelijk eens iemand anders. Je keert ongetwijfeld opgefrist naar jezelf terug.

Meer lezen van Iduna Paalman? Op haar website ontdek je hoe en waar dat kan.